فصل 2: چرایی استفاده از عواطف
تعریف اسلومن از عاطفه: عواطف فرایندهای پیچیده[1] تولید شده توسط فعل و انفعالات[2] بین محرکها[3]، باورها[4]، ادراکها[5] و غیره است. مثلاً واقعیات یا تصوراتی که موجب انجام شدن یا انجام نشدن یک تحریک یا تنطیم یک تولید کنندۀ تحریک میشود و میتواند فرایندهای تولید شده را توسط محرکهای دیگر مختل کند (Sloman & Croucher, 1981). بنابراین برای درک عواطف، نیازمند درک محرکها و فرایندهای تولید شده توسط آنها هستیم. که چنین رهیافتی ما را به سمت درک و مطالعهی عمقتر معماری کلی ذهن[6] هدایت میکند. به طور کلی میتوان گفت که هوش و عاطفه کاملاً از هم جدا نیستند و در هم آمیخته هستند. در اینجا تعدادی از محدودیتها در تکامل ذهن و محرکها و فرایندهای تولید شده توسط آنها مورد بحث و بررسی قرار میگیرد.
مراحلی که برای رسیدن به یک مدل باید طی شود را میتوان به این صورت بیان کرد: تجزیه و تحلیل مفهومی[7]، تجزیه و تحلیل محدودیتها[8] با توجه به ارگانیزمهایی که باید عمل نمایند یا به عبارتی فعالیت نمایند. بررسی روی تواناییهای متفاوت موجودات و در نهایت طراحی سیستمهای ممکن. که در آخر این رهیافت باید به ما یک قاعده از انواع شدنی یا ممکن، ذهن، طبیعت و مصنوع را نتیجه دهد. برای رسیدن به این اهداف ما نیازمند این هستیم که: انواع محدودیتهای محیطی[9]، انواع نیازها یا انگیزههایی که ارگانیزمها یا روباتها ممکن است داشته باشند، انواع مکانیزمهای پردازش اطلاعات[10]، و انواع استراتژیهای مرتبط با بدست آوردن این انگیزهها در محدودیتهای مرتب متفاوت را مورد بررسی و اکتشاف قرار دهیم. و نکتهی دیگر اینکه نمیتوان در این بین هوش واقعی[11] یا ذهنی[12] را از موارد دیگر جدا کرد و به عبارتی اینها نیز درهم آمیخته هستند.
[1] Complex Processes
[2] Interactions
[3] Motives
[4] Beliefs
[5] Percepts
[6] Global Architecture of a Mind
[7] Conceptual Analysis
[8] Analysis of Constraints
[9] Environmental Constraints
[10] Information-Processing Mechanisms
[11] Real Intelligence
[12] Mentality
2.1 محدودیتهای سیستمهای هوشمند
این محدودیتها را میتوان در دستههای زیر قرار داد: نیازهای فیزیکی[1]، نیازهای ذهنی[2]، نیازهای اجتماعی و نیازهایی که تا اندازهای به تازگی ایجاد شدهاند(به فراخور زمان). توصیف یا تشریح ساختاری میتواند گامی مؤثر در شناسایی محدودیتهای سیستم باشد. محرکهای یک سیستم حالت استاتیک ندارند و به عبارتی به صورت پویایی در حال تغییر هستند. محیط نیز حالت استاتیک ندارد و همواره در حال تغییر است. سرعت محاسبه اغلب با اهمیت است و باید از فرصتها استفاده کرد. همچنین باید مراقب پیچیدگی محیط بود تا به اشتباه نیفتیم و امکان اولویتبندی در سیستم، یا به عبارتی اولویت بندی بعضی از کارها نسبت به کارهای دیگر را نیز میتوان در سیستم در نظر گرفت. و همچنین میتوان موارد ریز را نیز در نظر گرفت: در نظر گرفتن فرآیندهای موازی، تفاوت محرکها در افراد مختلف، توانایی در ارائه حالات ذهنی، انتقال اطلاعات و تواناییها به بازماندهها یا عبارتی نسل بعدی، ایجاد جوامع مشارکتی بین افراد، در نظر گرفتن نیازهای جوانان، اهمیت انتخاب در بین تضادها (Sloman & Croucher, 1981).
[1] Physical Needs
[2] Mental needs
2.2 معماری محاسباتی یک ذهن
یک معماری محاسباتی ذهن میتواند برای موارد ریز (در هنگام تشخیص) مفید باشد:
یک مخزن از منشاء اعمال[1] یا به عبارتی محرکها[2] ، یک مخزن از منابع شامل واقعیتها[3]، رویهها[4] و ...، شاخصهایی از منابع ، یک مجوعه همروند[5] از فرآیندی هدف گرا، مخازن زیادی از اطلاعات موقتی[6]، محلی برای فرآیندهای گوناگون، شاخصهایی از فرآیندی نظارتی ملاحظات داخلی و خارجی بر روی اشیاء و رخدادها و توانایی ایجا وقفه[7] در آنها و یک فرآیند مدیر مرکزی[8] که با تصمیم گیری مرتبط است(Sloman & Croucher, 1981).
با توجه به این که اهداف متناقض ممکن است در یک طرح به وجود آیند، بدین جهت نیازمند این هستیم که از یک نگاه و سطحی بالا اهداف و سیاستهای کلی را با توجه به تمام نیازها، شرایط و ناسازگازیها طراحی و تصمیمگیری کنیم.
[1] Springs of Action
[2] Motives
[3] Facts
[4] Procedures
[5] Concurrent
[6] Temporary Information
[7] Interruptions
[8] Central Administrative Process
2.3 فرایند محرک
محرکها شامل ارائه حالاتی از کارها و رخدادها برای دست یافتن[1]، نگاه داشتن[2]، ممانعت کردن[3] و غیره است. گونههای بسیار زیادی از محرکها وجود دارد و همچنین گونههای بسیاری از فرایندهای داخلی[4] که شامل محرکها هستند. که عبارتاند از: اضافه و حذف کردن محرکها از مخزن، انتخاب محرکهایی که برای عمل (قصد) صورت میگیرد که در این حالت همۀ محرکها را نمیتوان بکار برد و آنهایی که استفاده میشوند به نام عمل کننده[5] شناخته شده و آنهایی که رد میشوند به عنوان غیرعملی[6] در نظر گرفته خواهند شد. و در این بین بعضیها هم معلق[7] هستند. عبارت قصد[8] محرکها را تحت پوشش قرار میدهد و امیدها[9] نیز ممکن است عملی یا غیر عملی باشند. علاوه بر محرکهای عملی باید به محرکهای غیرعملی و معلق نیز توجه شود (Sloman, 1981 & Croucher).
[1] Achieved
[2] Preserved
[3] Prevented
[4] Internal Processes
[5] Operative
[6] Inoperative
[7] Suspended
[8] Intention
[9] Desires