سيستم خبره اينترنتى مشاوره تحصيلى
سيستم خبره اينترنتى مشاوره تحصيلى
خلاصه:
در این مقاله یك سیستم خبره اینترنتی را بررسی می كنیم كه به دانش آموزان برای انتخاب رشته ای كه در آن استعداد بیشتری دارند كمك می كند. این سیستم تقلید كننده كار یك مشاور حرفه ای است با حدود 15 دقیقه مشاوره با دانش آموز درباره نمراتش، میزان علاقه اش به درس هایی كه گذرانده و با استفاده از تست های استاندارد در مورد استعدادهایش اطلاعاتی را جمع آوری می كند. مهارت های دانش آموز را در رشته های گوناگون ارزیابی می كند و در پایان 5 رشته را از میان رشته های گوناگون به او پیشنهاد می دهد. همچنین یك گزارش از جواب های دانش آموز تهیه می كند كه می تواند در توسط یك مشاور استفاده شده و مشاوره را گسترده تر و قوی تر كند.
مقدمه:
دانشگاه ها و كالج ها سرمایه گذاری سنگینی برای انتخاب رشته و شناساندن رشته های ناشناس به دانش آموزان می كنند. موسسات بزرگتر آموزشی پرسنل زیادی در بخش مشاوره انتخاب رشته دارند. یك مشاوره مؤثر هم برای موسسه و هم برای دانش آموز بسیار مهم است.
پروسه مشاوره به اندازه تصمیم نهایی دانش آموز اهمیت دارد چون او را با رشته های ممكن انتخابی آشنا می سازد. تعداد مشوران خبره و آموزش دیده بسیار محدود می باشد از طرفی مشكل آنجا بیشتر می شود كه در ابتدای هر ترم تحصیلی با ورود تعداد زیادی دانش آموز به صورت هم زمان ترافیك ایجاد می شود و زمان كافی برای همه دانش آموزان برای مشاوره نیست.
Low & Toney 2001-2002 بعد از بررسی به این نتیجه رسید كه مشاوره در موسسه ها از فعالیت های اقلیت است و همچنین تاثیر مشاوره تحصیلی هنگامی است كه از سال های ابتدایی تحصیل آغاز شود.
از شواهد پیداست كه مشاوره تحصیلی نیاز به پیشرفت دارد. در این مقاله توضیح می دهیم كه چگونه این سیستم خبره اینترنتی مشاوره تحصیلی می دهد.
برنامه مشاوره به كمك كامپیوتر:
معمول ترین برنامه جستجو در پایگاه داده كالج ها و دانشگاه ها برای پیدا كردن دانشگاه و رشته مناسب برای دانش آموز بر اساس معیارهای او مثل مكان، شهریه، رشته مطلوب و اطلاعاتی مشابه است. ولی چون این برنامه ها فقط جستجو در پایگاه داده هستند دانش آموزان باید از قبل بدانند چه رشته ای را می خواهند انتخاب كنند. این برنامه ها با اطلاعات جزئی كه می گیرند لیست های یكنواختی را برای خیلی از دانش آموزان با گذشته و علایق متفاوت ارائه می دهند.
طی بررسی كه در اینترنت داشتیم چند سایت وجود دارند كه كار مشاوره تحصیلی انجام می دهند مثل fastweb.com و freescholarships.com این وب سایت ها اطلاعاتی راجع به كمك هزینه تحصیلی و چگونگی انتخاب رشته و دانشگاه در اختیار بازدیدكنندگان قرار می دهند ولی هیچ ابزاری برای كمك به انتخاب رشته ندارند.
در گذشته سیستم های خبره ای برای مشاوره تحصیلی طراحی و پیاده سازی شده اند از جمله:
Diffenbach 1988 سیستمی برای انتخاب میان كاندیدا ها برای دانشگاه ها.
Lyengar 1997 سیستمی برای انتخاب دانشجو برای رشته MBA.
در چندین پروژه مجزا مثل Golumbic, Markovich, Tsur, Schid 1986 - schwartz 1986 - valorta,Smith, Loveland 1984 سیستم های مشاوره برای رشته های ریاضی و علوم كامپیوتر طراحی شدند.
Whers 2000 سیستم مشاوره تحصیلی پیاده سازی كرد.
Leonard 1996 مقاله ای راجع به استفاده از ابزار های بهتر در مشاوره تحصیلی ارائه داد ولی به دنبال پیاده سازی آن نرفت.
Presbury, Marchal 2000 سیستم خبره ای را پیاده سازی كردند برای استفاده مشاوران، به این صورت كه هر مشاور می توانست برنامه مورد نظر خود را بسازد و برای مشاوره سریع تر و دقیق تر از آن استفاده كند.
این پروژه ها دارای قوانین روشنی بودند و به نكات و اطلاعات عمیقی كه به وسیله مشاوران جمع آوری می شد رسیدگی نمی كردند. مشكل اصلی دانش آمور كه پیدا كردن رشته ای بود كه در آن موفقبت بیشتری داشته باشد را حل نمی كردند.
سیستم خبره MyMajors:
MyMajors یك سیستم خبره اینترنتی است كه از كار مشاوران تحصیلی تقلید می كند. طی 20-15 دقیقه مصاحبه با دانش آموز كمك به پافتن رشته مناسب برای او می كند. رمز تفاوت این سیستم در این است كه این سیستم خبره بر روی موارد زیر تمركز دارد:
1- درس های گذرانده شده دوران دبیرستان دانش آموز (در چه دروسی بهتر بوده، به كدام درس ها علاقه بیشتری داشته و ...)
2- پیشنهادهای افراد نزدیك دانش آموز به او مثل خانواده، دوستان، مشاور مدرسه و ...
بیشتر سوالات در این سایت جواب های دوپهلو دارند كه دانش آموز می تواند با درجه بندی به آنها جواب دهد. این سیستم از قوانینی استفاده می كند كه جواب های دانش آموز را می سنجد و هرچه دانش آموز اطمینان بیشتری در مورد اینكه چه چیزی را ترجیح می دهد داشته باشد نتایج قوی تری بدست می آید. در این برنامه دانش آموز می تواند به صفحات قبلی بازگردد و جوابهایش را در صورت نیاز تغییر دهد. در نهایت 5MyMajors رشته به او پیشنهاد می دهد و دانش آموز امكان جابه جایی رتبه بندی را دارد.
علاوه بر پیشنهاد رشته این سیستم موارد زیر را نیز تهیه می كند:
1- اطلاعات بیشتری از رشته (درباره رشته، بعضی از درس هایی كه باید گذرانده شود، موقعیت های شغلی و لینك بعضی دانشگاه ها كه این رشته را ارائه می دهند)
2- امكان جستجو كالج ها با توجه به رشته
3- اطلاعاتی خاص در مورد رشته و دانشگاه مورد نظر دانش آموز
یكی از ویژگی های خوب این سیستم امكان بازگست دوباره دانش آموز به اكانتش است كه می تواند جواب هایش را عوض كند.
كسب دانش:
برای كسب دانش مؤلف دانش از نزدیك با موسسه ها و مراكز مشاوره كار كرده و از مشاوران آموزش دیده و دارای تجربیات ارزشمند كاری اطلاعات و دانش كسب می كند. مؤلف دانش با مشاوران زیادی در دانشگاه های مختلف مصاحبه كرده همچنین با افرادی كه در هر رشته خبره می باشند. توسعه دهنده سیستم به وسیله گرنتن فیدبك و بررسی عكس العمل دانش آموزان، مدیران مدرسه و مشاوران اطلاعاتی را جمع آوری می كند.
اطلاعاتی كه از دانش آموزان گرفته میشود شامل موارد زیر می شود:
1- رتبه آنها در تست های استاندارد
2- اطلاعات راجع به دروس گذرانده شده توسط آنها
3- علایق شخصی و خصوصیات شخصیتی
4- خواسته های پدر و مادر
ارزیابی سیستم خبره:
2معیار اصلی برای ارزیابی تاثیرگذاری سیستم خبره وجود دارد: مورد تایید بودن و معتبر بودن
یك سیستم خبره زمانی تایید می شود كه قوانینش سازگار با قوانین استفاده شده توسط فرد خبره باشد. از آنجایی كه قوانین ثابتی برای مشاوره وجود ندارد تایید یك سیستم خبره مشاوره كار مشكلی است و فقط تا حدی توسط یك كارشناس قابل انجام است.
یك سیستم خبره زمانی معتبر است كه پیشنهاد های سیستم با نتایج فرد خبره سازگار باشد. اعتبار سنجی بر روی ارزیابی نتیجه متمركز است تا كل پروسه.
رشته های پیشنهادی توسط افراد مختلف اعتبار سنجی می شود، توسط دانش آموزان، مشاوران حرفه ای و توسعه دهندگان. در طول 6ماه نزدیك 2000 دانش آموز از MyMajors استفاده كردند همچنین بسیاری از موسسات آموزشی لینك این سایت را برای مشاوره دانش آموزانشان قرار داده اند.
ورژن غیر اینترنتی این برنامه كه با Microsoft Visual Basic نوشته شده بود توسط 100 ها دانش آموز امتحان شد و مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین پیشنهاد های زیادی توسط مشاوران داده شد، سپس سیستم اینترنتی پیاده سازی شد.
از دانش آموزانی كه از این سیستم استفاده می كنند این سوالات پرسیده می شود:
1- كدامیك از پیشنهاد ها قابل درك هستند؟
2- كدامیك برای شما بی معنی می اشند؟
3- انتظار داشتید چه رشته هایی به شما پیشنهاد می شد كه در لیست ندیدید؟
پیشنهاد های كامپیوتر با پیشنهاد های مشاوران نیز مقایسه می شود برای اینكه اگر روش و پایه ای برای بهبود سیستم وجود دارد پیدا شود.
محدودیت ها:
به دانش آموزان پیشنهاد شده كه مشاوره كامپیوتری را تنها منبع مشاوره خود قرار ندهند. اما وجود یك پیشنهاد مؤثر كامپیوتری از نداشتن هیچ گونه مشاوره بهتر است.
محدودیت دیگر این سیستم این است كه ممكن است رشته ای را پیشنهاد دهد كه برای دانش آمور كاملا نا آشنا باشد.
وجود مشاوره حرفه ای در ادامه مشاوره اینترنتی می تواند كمك بزرگی به تصمیم دانش آموز بكند.
نويسنده: غزاله هراتي نژادتربتي
|