منظور از پردازش زبان طبيعي چيست؟
پردازش زبانها و مکالمات طبیعی یکی از اموریست که با ورود فناوری رایانهای به زندگی بشر مورد توجه بسیاری از دانشمندان قرار گرفته است. حتی اندیشهای که تورینگ از ماشین هوشمند خود و تعریفی که او از هوش مصنوعی داشت، در مرحله اول مربوط به پردازش زبانهای طبیعی میشد. حتی تلاشهای بسیاری توسط بشر برای پیگیری این امر صورت گرفته بود. به عنوان مثال ماشین لیزا از این تلاشها حاصل میشد که ماشینی بود که با تایپ از راه دور با یک انسان، جملات او را پردازش میکرد و جوابی درخور به او میداد.
از لحاظ ردهبندی، علم پردازش زبان طبیعی از شاخههای هوش مصنوعی به حساب میآید و خود این علم به پنج رده مختلف تقسیمبندی میشود:
1- آوا شناسی و صدا شناسی (phonetics and phonology) که به تشخیص آواها و صداها و بازشناسی گفتار میپردازد.
2- ریختشناسی (morphology) که به ساختارهای کلمات و ریشهیابی واژگان میپردازد.
3- نحو (syntax) که به ارتباط کلمات به همدیگر و مباحث دستوری آنها در گروهها و جملات میپردازد.
4- معناشناسی (semantics) که به ارتباطات معنایی کلمات میپردازد.
5- عملگرایی (pragmatics) که کاربردهای زبان برای رساندن یک مطلب به مخاطب یا مخاطبان، در حالت عملی و یا در نوشتار و گفتار طبیعی میپردازد.
6- مباحثه (discourse) که به ارتباطات کلی یک زبان فرای یک یا چند جمله خاص میپردازد.
بر همین مبنا الگوریتمهای بسیاری برای رسیدن به برنامههایی هوشمندتر توسط دانشمندان و متخصصین علوم رایانه، زبانشناسی و ریاضیدانان، طراحی و پیشنهاد شده است. به عنوان مثال الگوریتمهای الگوی مارکوف و الگوی مخفی مارکوف و نیز تلاشهای چندین ساله دانشمند ارجمند نوام چامسکی در این راه، نمونۀ خوبی برای این امور است. روز به روز بر پیشرفتهای دانشمندان در این امر افزوده میشود و دانشمندان در سراسر دنیا سعی بر بهبود روشها و پیادهسازی این روشها در زبانهای بومی خودشان هستند.
|