سیستم های خبره و مزایای آنها
سیستم های خبره و مزایای انها
▪ سیستم‌های خبره
سیستم‌های خبره، برنامه‌های کامیپوتری هوشمندی هستند که دانش‌و روشهای استنباط و استنتاج را بکار می‌گیرند تا مسائلی را حل کنند که‌برای حل آنها به مهارت انسانی نیاز است.
سیستم‌های خبره کاربر را قادر به مشاوره با سیستم‌های کامپیوتری‌در مورد یک مسئله و یافتن دلایل بروز مسئله و راه‌حل‌های آن می‌کند.در این حالات مجموعه سخت‌افزار و نرم‌افزار تشکیل دهنده سیستم‌خبره، مانند فرد خبره اقدام به طرح سئوالات مختلف و دریافت‌پاسخ‌های کاربر، مراجعه به پایگاه دانش (تجربیات قبلی) و استفاده ازیک روش منطقی برای نتیجه‌گیری و نهایتا ارائه راه‌حل می‌نماید.همچنین سیستم خبره قادر به شرح مراحل نتیجه‌گیری خود تا رسیدن به‌هدف‌چگونگی نتیجه‌گیری(و دلیل مطرح شدن یک سئوال اجرایی)روش حرکت تا رسیدن به هدف‌خواهد بود.
سیستم‌های خبره برخلاف سیستم‌های اطلاعاتی که بر روی داده‌ها(Data) عمل می‌کنند، بر دانش (Knowledge) متمرکز شده است. همچنین دریک فرآیند نتیجه‌گیری، قادر به استفاده از انواع مختلف داده‌ها عددیDigital، نمادی Symbolic و مقایسه‌ای Analoge می‌باشند. یکی دیگر ازمشخصات این سیستم‌ها استفاده از روشهای ابتکاری (Heuristic) به جای‌روشهای الگوریتمی می‌باشد. این توانایی باعث قرار گرفتن محدودوسیعی از کاربردها در برد عملیاتی سیستم‌های خبره می‌شود. فرآیندنتیجه‌گیری در سیستم‌های خبره بر روشهای استقرایی و قیاسی پایه‌گذاری‌شده است. از طرف دیگر این سیستم‌ها می‌توانند دلایل خود در رسیدن‌به یک نتیجه‌گیری خاص و یا جهت و مسیر حرکت خود به سوی هدف‌را شرح دهند. با توجه به توانایی این سیستم‌ها در کار در شرایط فقدان‌اطلاعات کامل و یا درجات مختلف اطمینان در پاسخ به سئوالات مطرح‌شده، سیستم‌های خبره نماد مناسبی برای کار در شرایط عدم اطمینان(Uncertainty) و یا محیطهای چند وجهی می‌باشند.
▪ مزایای سیستم‌های خبره
مزایای سیستم‌های خبره را می‌توان به صورت زیر دسته‌بندی کرد:
۱) افزایش قابلیت دسترسی: تجربیات بسیاری از طریق کامپیوتر دراختیار قرار می‌گیرد و به طور ساده‌تر می‌توان گفت یک سیستم خبره،تولید انبوه تجربیات است.
۲) کاهش‌هزینه:هزینه کسب را برای کاربر به طور زیادی کاهش می‌یابد.
۳) کاهش خطر: سیستم خبره می‌تواند در محیطهایی که ممکن است‌برای انسان سخت و خطرناک باشد نیز بکار رود.
۴) دائمی بودن: سیستم‌های خبره دائمی و پایدار هستند. بعبارتی مانندانسان‌ها نمی‌میرند و فنا ناپذیرند.
۵) تجربیات چندگانه: یک سیستم خبره می‌تواند مجموع تجربیات وآگاهی‌های چندین فرد خبره باشد.
۶) افزایش قابلیت اطمینان: سیستم‌های خبره هیچ وقت خسته وبیمار نمی‌شوند، اعتصاب نمی‌کنند و یا علیه مدیرشان توطئه نمی‌کنند، درصورتی که اغلب در افراد خبره چنین حالاتی پدید می‌آید.
۷) قدرت تبیین (Explanation): یک سیستم خبره می‌تواند مسیر و مراحل‌استدلالی منتهی شده به نتیجه‌گیری را تشریح نماید. اما افراد خبره اغلب‌اوقات بدلایل مختلف (خستگی، عدم تمایل و…) نمی‌توانند این عمل رادر زمانهای تصمیم‌گیری انجام دهند. این قابلیت، اطمینان شما را در موردصحیح بودن تصمیم‌گیری افزایش می‌دهد.
۸)پاسخ‌دهی‌سریع:سیستم‌ه ا خبره، سریع و در اسرع وقت جواب می‌دهند.
۹) پاسخ‌دهی در همه حالات: در مواقع اضطراری و مورد نیاز،ممکن است یک فرد خبره بخاطر فشار روحی و یا عوامل دیگر، صحیح‌تصمیم‌گیری نکند ولی سیستم خبره این معایب را ندارد.
۱۰) پایگاه تجربه: سیستم خبره می‌تواند همانند یک پایگاه تجربه‌عمل کند وانبوهی از تجربیات را در دسترس قرار دهد.
۱۱) آموزش کاربر: سیستم خبره می‌تواند همانند یک خودآموز هوش(Intelligent Tutor) عمل کند. بدین صورت که مثالهایی را به سیستم خبره‌می‌دهند و روش استدلال سیستم را از آن می‌خواهند.
۱۲) سهولت انتقال دانش: یکی از مهمترین مزایای سیستم خبره،سهولت انتقال آن به مکان‌های جغرافیایی گوناگون است. این امر برای توسعه کشورهایی که استطاعت خرید دانش متخصصان را ندارند، مهم‌است .
|